แพ้ยาเพนิซิลลินอันตรายมากแค่ไหน

เพนิซิลลินเป็นยาปฏิชีวนะสำหรับฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย ซึ่งหลายคนอาจไม่เคยรู้ว่ายาเพนิซิลลินอาจทำให้เกิดอาการแพ้จากการที่ระบบภูมิคุ้มกันมีปฏิกิริยาเชิงลบส่งผลให้มีผื่นบวมหายใจลำบากจำเป็นต้องรีบพบแพทย์โดยเร็วที่สุดก่อนรุนแรง

แพ้ยาเพนิซิลลินคืออะไร

การแพ้ยาเพนิซิลลิน (Penicillin) เป็นปฏิกิริยาที่ผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันต่อยาเพนิซิลลิน ยาปฏิชีวนะที่ใช้รักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรียหลากหลายชนิด โดยระบบภูมิคุ้มกันมีการตอบสนองต่อยาผิดปกติ ส่งผลให้เกิดอาการแพ้ตั้งแต่อาการเล็กน้อยไปจนถึงอาการรุนแรงถึงขั้นช็อกได้

แพ้ยาเพนิซิลลินอาการเป็นอย่างไร

• ผื่นแดง
• ลมพิษ
• คันตามตัว
• บวมที่หน้า ปาก ลิ้น หรือคอ
• หายใจลำบาก แน่นหน้าอก
• คลื่นไส้ อาเจียน
• ถ้ารุนแรงความดันโลหิตตก ช็อก หมดสติได้
• บางคนอาการล่าช้า เช่น ไข้ ผิวลอก อวัยวะอักเสบ ฯลฯ

ใครบ้างเสี่ยงแพ้ยาเพนิซิลลิน

• ผู้ที่เคยมีประวัติแพ้ยาปฏิชีวนะมาก่อนจากคำบอกเล่า
• ผู้ที่ใช้ยาเพนิซิลลินร่วมกับยาหลายชนิดในครั้งเดียว

ตรวจประเมินแพ้ยาเพนิซิลลินอย่างไร

หากมีประวัติเคยแพ้ยาเพนิซิลลิน แพทย์จะแนะนำให้ทำการตรวจประเมินใหม่ (Penicillin Allergy Delabeling) ประกอบด้วย

1. ซักประวัติอย่างละเอียด
   • เคยแพ้เมื่อไร อาการเป็นอย่างไร
   • เป็นผื่นหรือหายใจไม่ออกหรือไม่
   • เป็นนานมาแล้วกี่ปี
2. ประเมินระดับความเสี่ยง
   • กลุ่มเสี่ยงต่ำ: มีผื่นเล็กน้อย >10 ปี ไม่มีอาการรุนแรง
   • กลุ่มเสี่ยงปานกลาง: เคยมีลมพิษหรือตาบวม หน้าบวม
   • กลุ่มเสี่ยงสูง: เคยช็อกจากยาหรือผิวลอกทั้งตัว
3. ทดสอบ โดยวิธีการทดสอบทางผิวหนัง (Skin Test) หรือการรับประทานยา (Drug Challenge) ภายใต้การควบคุมของแพทย์เฉพาะทางโรคภูมิแพ้และหอบหืด วิธีนี้ตรวจได้ง่าย ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล

แพ้ยาเพนิซิลลินแล้วจะแพ้ยาอื่นด้วยหรือไม่

ในผู้ที่แพ้ยาเพนิซิลลินอาจแพ้ยาอื่นด้วยได้ โดยเฉพาะกลุ่มยาที่มีโครงสร้างใกล้เคียงกับยาเพนิซิลลินมีโอกาสแพ้ร่วมกันประมาณ 0.5 – 6% ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดและประวัติการแพ้แต่ในคนที่แพ้ยาเพนิซิลลินไม่ได้แพ้ยาทุกชนิดหรือแพ้ยาตลอดชีวิตเสมอไป

การระบุว่าแพ้ยาเพนิซิลลินโดยไม่จำเป็นมีผลอย่างไร

หลายคนถูกระบุว่าแพ้ยาเพนิซิลลินตั้งแต่เด็กหรืออาจจำอาการได้ไม่ชัดเจน เช่น มีผื่นหลังใช้ยา จึงถูกบันทึกไปแล้วว่าแพ้เพนิซิลลิน ซึ่งส่งผลเสียในหลายด้าน

• การได้รับยาปฏิชีวนะที่ออกฤทธิ์แรงโดยไม่จำเป็น
• เสี่ยงเชื้อดื้อยา เพราะใช้ยากลุ่มกว้างมากขึ้น
• ประสิทธิภาพการรักษาโรคอาจลดลง เนื่องจากได้รับยาอื่นที่ไม่ตรงจุด หายช้าหรือได้ผลน้อย
• นอนโรงพยาบาลนานขึ้น
• เพิ่มค่าใช้จ่าย

การระบุว่าแพ้ยาเพนิซิลลินอาจไม่ได้แพ้จริงเสมอไปใช่หรือไม่

มีข้อมูลระบุว่ามากกว่า 90% ของผู้ที่ถูกระบุว่าแพ้ยาเพนิซิลลินอาจไม่ได้แพ้จริง โดยมีงานวิจัยหลายฉบับพบว่า 9 ใน 10 คนที่มีประวัติแพ้ยาเพนิซิลลินตั้งแต่วัยเด็ก เมื่อตรวจประเมินใหม่ไม่พบว่ามีอาการแพ้จริง ทำให้ผู้ป่วยจำนวนมากอาจพลาดโอกาสได้รับยาที่มีประสิทธิภาพสูงและเหมาะสมในการรักษาโรคติดเชื้อ

โรงพยาบาลที่ชำนาญการรักษาอาการแพ้ยาที่ไหนดี

ศูนย์โรคภูมิแพ้และหอบหืด โรงพยาบาลกรุงเทพ พร้อมให้การตรวจประเมิน วินิจฉัย ดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีอาการแพ้ยาอย่างใกล้ชิด ตลอดจนให้คำปรึกษาและให้ความรู้ที่ถูกต้อง ด้วยทีมแพทย์เฉพาะทางและทีมสหสาขาที่มีความชำนาญและมากด้วยประสบการณ์ เพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี

แพทย์ที่ชำนาญการรักษาอาการแพ้ยา

แพทย์ผู้ชำนาญการด้านภูมิแพ้และหอบหืด ศูนย์ภูมิแพ้และหอบหืด โรงพยาบาลกรุงเทพ

สามารถคลิกที่นี่เพื่อทำนัดหมายได้ด้วยตนเอง