เมื่อพูดถึงไมเกรนคนส่วนใหญ่มักนึกถึงอาการปวดหัวรุนแรงข้างเดียวร่วมกับคลื่นไส้อาเจียนและแพ้แสงเสียง แต่ความจริงแล้วไมเกรนคือโรคของระบบประสาทที่มีอาการหลากหลาย ไม่ได้จำกัดเพียงแค่การปวดศีรษะเท่านั้น แต่ยังมีอาการที่ไม่เกี่ยวกับการปวดศีรษะ (Non – Headache Symptoms) และบางครั้งอาการอาจเริ่มขึ้นก่อนอาการปวดศีรษะจะมา หรืออาจเกิดในช่วงที่ไม่มีอาการปวดศีรษะเลยก็ได้ (Interictal Symptoms)
ไมเกรนคืออะไร
ไมเกรนเป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของระบบประสาทชนิดเรื้อรังที่มีความซับซ้อน คือเกิดจากความผิดปกติของการทำงานในสมองหลายส่วน โดยเฉพาะสมองส่วนไฮโปธาลามัส (Hypothalamus) แกนสมอง (Brain Stem) เส้นประสาทไทรเจมินัล (Trigeminal Nerve) และหลอดเลือดสมอง ซึ่งการทำงานของสมองที่เป็นปกติ ทำให้เกิดการหลั่งสารการอักเสบในสมอง เกิดการขยายตัวของหลอดเลือดสมอง ส่งผลให้เกิดสัญญาณความปวด รวมทั้งอาการอื่น ๆ ของไมเกรนขึ้นมา

ไมเกรนมีกี่ระยะ
ไมเกรนแบ่งได้เป็น 5 ระยะ
- ระยะก่อนปวด (Prodrome) เกิดก่อนอาการปวดศีรษะถึง 48 ชั่วโมง อาการที่พบบ่อย เช่น หาวบ่อย ทั้งที่พักผ่อนเพียงพอ อ่อนเพลีย รู้สึกไม่มีแรง ปวดตึงต้นคอ เบลอ มึนงง คิดช้า หงุดหงิดหรืออารมณ์แปรปรวน
- ระยะออร่า (Aura) พบได้ 20 – 25% ของคนที่เป็นไมเกรนเป็นอาการทางระบบประสาทที่เกิดขึ้นชั่วคราวช่วงก่อนหรือระหว่างปวดศีรษะ
- ระยะปวดศีรษะ (Headache) เป็นอาการที่รู้จักดีที่สุด อาการที่พบบ่อย เช่น ปวดลักษณะตุบ ๆ ข้างเดียวหรือสองข้าง คลื่นไส้ อาเจียน แพ้แสง แพ้เสียง แพ้กลิ่น เจ็บผิวหนังที่ศีรษะ รู้สึกไวต่อการสัมผัส
- ระยะหลังปวด (Postdrome) แม้อาการปวดศีรษะจะหายแล้ว แต่การทำงานของสมองยังมีความผิดปกติอาการที่พบบ่อย เช่น อ่อนเพลีย ไม่มีแรง สมองตื้อ มึน คิดช้า อารมณ์ไม่คงที่ บางคนซึมเศร้าหรือวิตกกังวล
- ระยะระหว่างไม่ปวดศีรษะ (Interictal Phase) ผู้ที่เป็นไมเกรนบางคนอาจมีอาการทางระบบประสาทได้หลากหลาย แม้จะอยู่ในช่วงที่ไม่ได้ปวดหัว ซึ่งต้องหมั่นสังเกตและพบแพทย์เพื่อตรวจเช็กโดยเร็ว ก่อนอาการจะรุนแรงและส่งผลกระทบกับชีวิต

ไมเกรนระยะไม่ปวดศีรษะมีอาการอย่างไร
ไมเกรนในระยะที่ 5 ระยะระหว่างไม่ปวดศีรษะ (Interictal Phase) เป็นอาการลับที่ผู้ป่วยไมเกรนควรสังเกต เพราะผู้ที่เป็นไมเกรนบางคนอาจมีอาการทางระบบประสาทได้หลากหลาย แม้จะอยู่ในช่วงที่ไม่ได้ปวดหัว เรียกว่า อาการระหว่างไม่ปวดศีรษะ (Interictal Symptoms) อาการเหล่านี้มักไม่รุนแรง แต่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตหรือกิจวัตรประจำวันได้
อาการ Interictal ที่พบบ่อย ได้แก่
- อาการไวต่อแสง (Photophobia) อาจรู้สึกแสบตาหรือไม่สบายเมื่อเจอแสงจ้า แม้ในช่วงที่ไม่ปวดหัว
- อาการไวต่อเสียง (Phonophobia) เสียงปกติอาจรู้สึกดังหรือรบกวนมากกว่าปกติ
- อาการไวต่อกลิ่น (Osmophobia) กลิ่นต่าง ๆ เช่น ควันบุหรี่ น้ำหอม กลิ่นแรงอื่น ๆ อาจรู้สึกไม่สบาย
- อาการเจ็บปวดจากสิ่งเร้าเบา ๆ (Allodynia) การสัมผัสเบา ๆ เช่น การหวีผมหรือสัมผัสผิวหนัง อาจทำให้รู้สึกเจ็บปวด
- อาการทางสายตา เช่น Visual Snow ผู้ป่วยอาจเห็นภาพพร่ามัวหรือมีจุดเล็ก ๆ เหมือนหิมะตกในสายตา
- อาการเวียนศีรษะหรือเสียการทรงตัว (Vestibular Symptoms) รู้สึกวิงเวียนคลื่นไส้หรือเสียสมดุล
- อาการสมองตื้อ (Brain Fog) มีปัญหาเรื่องความจำและสมาธิเหนื่อยล้ารู้สึกง่วงนอนมากขึ้นพลังงานลดลง
- อาการทางอารมณ์ อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย ซึมเศร้า วิตกกังวล
- อาการปวดศีรษะเบา ๆ (Low – Level Headache) บางรายอาจมีปวดศีรษะเล็กน้อยระหว่าง interictal

ทำไมต้องรู้จักอาการลับของไมเกรน
- อาการเหล่านี้ส่งผลต่อคุณภาพชีวิต เช่น เหนื่อยง่าย สมาธิลดลง วิตกกังวล ฯลฯ
- สังเกตอาการในช่วง Interictal อาจช่วยเตือนล่วงหน้าถึงการเกิดไมเกรนในอนาคต
- การจัดการอาการระหว่างช่วง interictal อาจช่วยลดความถี่และความรุนแรงของไมเกรนได้
- บางครั้งคนรอบตัวไม่เข้าใจ เช่น คิดว่า “งอแง” “คิดไปเอง” “แกล้งปวด” หรือ “อู้งาน” อาจทำให้เกิดความอคติต่อโรคไมเกรน (Migraine Stigma)
- ทำให้ไม่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม อาจไปพบแพทย์ทางด้านอื่น ๆ ได้รับการรักษาที่ไม่ถูกกับโรค หรือเกิดผลข้างเคียงจากการรักษา
เพราะไมเกรนไม่ได้จบแค่ปวดหัวแล้วกินยา การรู้เท่าทันอาการต่าง ๆ ของไมเกรนจะช่วยให้รู้จักกับอาการของโรคและสามารถวางแผนการดูแลตนเองและปรึกษาแพทย์ได้ตรงจุดมากขึ้น
ไมเกรนเป็นโรคระบบประสาทที่ซับซ้อนและอาจแสดงออกได้หลายรูปแบบ ตั้งแต่หาวบ่อย เบลอ ๆ เวียนหัว ไปจนถึงอารมณ์แปรปรวน แม้ในช่วงที่ไม่ได้ปวดศีรษะเลยก็ตาม การรู้จักและสังเกตอาการอย่างรอบด้านจะช่วยให้ดูแลตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นและมีคุณภาพชีวิตที่ดีกว่าเดิม
แพทย์ผู้ชำนาญด้านการรักษาไมเกรน
นพ.กีรติกร ว่องไววาณิชย์ อายุรแพทย์สมองและระบบประสาท ชำนาญด้านรักษาโรคปวดศีรษะและไมเกรน โรงพยาบาลกรุงเทพอินเตอร์เนชั่นแนล โรงพยาบาลเพื่อสมองและกระดูก
สามารถคลิกที่นี่เพื่อทำนัดหมายได้ด้วยตนเอง
โรงพยาบาลที่ชำนาญด้านการรักษาอาการปวดศีรษะและไมเกรน
ศูนย์สมองและระบบประสาท โรงพยาบาลกรุงเทพอินเตอร์เนชั่นแนล โรงพยาบาลเพื่อสมองและกระดูก พร้อมให้การดูแลรักษาอาการปวดศีรษะและไมเกรนด้วยทีมแพทย์เฉพาะทาง รวมถึงแพทย์สหสาขาที่มีความชำนาญและเทคโนโลยีการรักษาที่ทันสมัย เพื่อให้ผู้ป่วยใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพในทุกวัน









