ခြေ/လက်ရှိသွေးကြောအချိုးချ စစ်ဆေးခြင်း

3 ဖတ်ပြီး မိနစ်(များ)
ခြေ/လက်ရှိသွေးကြောအချိုးချ စစ်ဆေးခြင်း
Table of contents
  • ခြေ/လက်ရှိသွေးကြောအချိုးချ စစ်ဆေးခြင်း ဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း။
  • သွေးလွှတ်ကြောရောဂါ ဖြစ်စေနိုင်သည့် အခြေအနေများမှာ -
  • ခြေ/လက်ရှိသွေးကြောအချိုးချ စစ်ဆေးခြင်း (ABI)၏ အကျိုးကျေးဇူးများ
  • ခြေထောက်ရှိ သွေးလွှတ်ကြောရောဂါများအား ရှာဖွေနိုင်ခြင်း၏ ထိရောက်မှု
  • စစ်ဆေးရန်ပြင်ဆင်ခြင်း
  • စစ်ဆေးမှုလုပ်နေစဉ်အတွင်း -
  • အဖြေများ အနက်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်
  • အခြားဆက်နွယ်သော စမ်းသပ်မှုများ
  • အားလုံးကြည့်မည်

  • ခြေ/လက်ရှိသွေးကြောအချိုးချ စစ်ဆေးခြင်း ဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း။

    ခြေ/လက်ရှိသွေးကြောအချိုးချ စစ်ဆေးခြင်း (Ankle-Brachial index) သည် ခြေထောက်ရှိ သွေးလွှတ်ကြောရောဂါကိုစစ်ဆေးရန် မြန်ဆန်၍ နာကျင်မှုကင်းမဲ့သော နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ သွေးလွှတ်ကြောရောဂါဆိုသည်မှာ သွေးတွင်းအဆီခဲပိတ်ခြင်းကြောင့်အဓိကဖြစ်တတ်သော ခြေထောက်နှင့်လက်အတွင်းရှိ သွေးလွှတ်ကြောများ ကျဉ်းခြင်း၊ ပိတ်ခြင်းဖြစ်၍ သက်ဆိုင်ရာ ခြေ/လက် အစိတ်အပိုင်းသို့ သွေးလုံလောက်စွာမရောက်ခြင်းကို ဖြစ်စေပါသည်။ ၎င်းသည် ခြေသလုံးနှင့် ပေါင်ရှိ ကြွက်သားများနာကျဉ်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်ပြီး ခြေထောက်တွင်အနာပေါက်ခြင်းနှင့် ခြေထောက်ဆုံးရှုူံးခြင်းအထိ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ သွေးလွှတ်ကြောရောဂါရှိသူများသည် အလားတူ သွေးတွင်းအဆီခဲပိတ်ခြင်းအခြေအနေမျိုး သွေးလည်ပါတ်မှုစနစ်အတွင်းရှိ အခြားသွေးကြောများတွင်လည်းဖြစ်တတ်ပြီး နှလုံးရောဂါနှင့် လေဖြတ်ခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်သည့်အန္တရာယ်မြင့်မားသူများလည်း ဖြစ်ကြပါသည်။ ခြေ/လက်ရှိသွေးကြောအချိုးချ စစ်ဆေးခြင်း (ABI) သည် ခြေမျက်စိ၌စစ်ဆေးသောသွေးပေါင်ချိန်နှင့် လက်မောင်း၌စစ်ဆေးသောသွေးပေါင်ချိန်တို့အား နှိုင်းယှဉ်သည့် စစ်ဆေးမှုဖြစ်ပါသည်။

    သွေးလွှတ်ကြောရောဂါ ဖြစ်စေနိုင်သည့် အခြေအနေများမှာ –

    • အသက် ၅၀နှစ်နှင့်အထက်ရှိခြင်း
    • လက်ရှိဆေးလိပ်သောက်နေသူ/ ရေရှည်ဆေးလိပ်သောက်ဖူးသူ
    • ဆီးချိုရောဂါ
    • သွေးတိုးရောဂါ
    • သွေးတွင်းအဆီဓာတ်မြင့်တက်ခြင်း
    • အဝလွန်ခြင်း (BMI ၂၅ မှတ်နှင့်အထက်)

    ခြေ/လက်ရှိသွေးကြောအချိုးချ စစ်ဆေးခြင်း (ABI)၏ အကျိုးကျေးဇူးများ

    • ခြေထောက်သွေးလွှတ်ကြောရောဂါများကိုရှာဖွေနိုင်ခြင်း
    • ခြေထောက်သွေးလွှတ်ကြောရောဂါများ၏ ပြင်းထန်မှုကို တိုင်းတာနိုင်ခြင်း
    • အနာဂါတ်တွင်ဖြစ်လာနိုင်သည့် နှလုံးရောဂါများကို ကြိုတင်ခန့်မှန်းသိရှိနိုင်ခြင်း
    • ကုသမှုရလာဒ်ကို တိုင်းတာနိုင်ခြင်း

    ခြေထောက်ရှိ သွေးလွှတ်ကြောရောဂါများအား ရှာဖွေနိုင်ခြင်း၏ ထိရောက်မှု

    • ရောဂါအား ထိရောက်စွာရှာဖွေနိုင်မှု : ၉၀%
    • ရောဂါရှာဖွေခြင်း၏ တိကျမှု : ၉၈%

    Ankle-Brachial Index
    ၎င်းစစ်ဆေးမှုသည် သွေးပေါင်ချိန်တိုင်းသကဲ့သို့ပင် မည်သည့်ဆိုးကျိုးမျှမရှိပါ။

    စစ်ဆေးရန်ပြင်ဆင်ခြင်း

    ၎င်းစစ်ဆေးမှုအတွက် မည်သည့်ပြင်ဆင်မှုမျှမလိုအပ်ပါ။

    စစ်ဆေးမှုလုပ်နေစဉ်အတွင်း –

    လူနာအား ပက်လက်လှဲအနေအထားတွင် အိပ်စေ၍ သမားရိုးကျသွေးပေါင်ချိန်တိုင်းတာမှုအား လက်မောင်း၂ဖက်လုံးနှင့် ခြေမျက်စိအပေါ်ပိုင်း သွေးလွှတ်ကြောများမှ တိုင်းတာပါမည်။

    1. လက်မောင်း၂ဖက်မှ အမြင့်ဆုံးအပေါ်သွေးအမှတ်အား တိုင်းတာပါ။
      • သွေးပေါင်ချိန်စက်မှ လေအိတ်ကို လေစလျှော့သည့်အချိန်မှစ၍ ပထမဆုံးသွေးခုန်သံကြားသည့် အမှတ်အား မှတ်သားပါ။
      • လက်ကောက်ဝတ်သွေးခုန်နှုန်း စတင်စမ်းမိသည့်အမှတ်အား မှတ်သားပါ။
      • ထို ၂ခုမှ အမြင့်ဆုံး အမှတ်အား အသုံးပြုပါမည်။
    2. ခြေထောက်၂ဖက်မှ အပေါ်သွေးတိုင်းတာမှု အမှတ်များအား မှတ်သားပါ။
      • သွေးပေါင်ချိန်စက်၏ လက်ပါတ်ကြိုးအား ခြေသလုံးအောက်ပိုင်း ခြေမျက်စိ၏အပေါ်ပိုင်းတွင်ပါတ်ပါ။
      • သွေးကြော အစားထိုး၊ ဖြတ်ဆက်ထားသောနေရာ ရှိပါက ထိုနေရာအား ရှောင်ကြဉ်ပါ။ (သွေးကြောဖြတ်ဆက်ထားရာသွေးကြောထဲ၌ သွေးခဲပိတ်ဆို့မှုအန္တရာယ် ရှိနိုင်သဖြင့်)
      • သွေးကြောပုံရိပ်ဖော် အာထရာစောင်းစက်အား အသုံးပြုပါ။
      • သွေးပေါင်ချိန်စက်မှ လေစလျှော့သည့် အချိန်မှစ၍ ပထမဆုံးသွေးခုန်သံ စကြားရသည့်အမှတ်အား မှတ်သားပါ။
      • Dorsalis pedis သွေးလွှတ်ကြောဖိအားကို တိုင်းတာပါ။
      • Posterior tibial သွေးလွှတ်ကြောဖိအားကို တိုင်းတာပါ။
      • ၎င်း ၂ ခုမှ အမြင့်ဆုံး သွေးလွှတ်ကြောဖိအားကို မှတ်သားပါ။
    3. ခြေကျင်းဝတ် ၂ ဖက်မှ သွေးဖိအားနှင့် လက်မောင်းမှ သွေးဖိအားတို့၏ အချိုးကို တွက်ချက်ပါ။
      ခြေကျင်းဝတ်တစ်ဖက်စီ၏ သွေးဖိအားကို လက်မောင်းမှ အမြင့်ဆုံး သွေးဖိအားအမှတ်နှင့် စားပါ။

    အဖြေများ အနက်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်

    1. ခြေကျင်းဝတ်-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး >1.4 : သွေးကြောအားဖိအားမပေးနိုင်ခြင်း (အဖြေမှားယွင်းခြင်းများအား အောက်တွင်ဆက်လက် ကြည့်ရှုပါ)
    2. ခြေကျင်းဝတ်-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး >0.90 : ပုံမှန်
    3. ခြေကျင်းဝတ်-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး <0.90 : ခြေထောက်သွေးလွှတ်ကြောရောဂါ
    4. ခြေကျင်းဝတ်-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး<0.6 : ခြေသလုံးကြွက်သားအသုံးပြုချိန်တွင် မကြာခဏနာကျင်သည့် ရောဂါ
    5. ခြေကျင်းဝတ်-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး <0.5 : သွေးကြောနေရာအဆင့်များစွာတွင် သွေးကြောပိတ်သော ရောဂါ
    6. ခြေကျင်းဝတ်-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး <0.3 : ခြေထောက်ဆုံးရှုံးသည်အထိဖြစ်နိုင်သော သွေးမလုံလောက်ခြင်းရောဂါ၊ အရေးပေါ်ကုသမှုခံယူရန်လိုအပ်သည်။
    7. ခြေကျင်းဝတ်-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး <0.26 : ပုံမှန်နားနေသည့် အခြေအနေတွင်ပင် နာကျဉ်မှုရှိခြင်း
    8. ခြေကျင်းဝတ်-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး <0.2 : ခြေတစ်ချောင်းလုံးပုပ်ခြင်း

    အခြားဆက်နွယ်သော စမ်းသပ်မှုများ

    1. ခြေချောင်း-လက်မောင်း သွေးပေါင်အချိုး (ပုံမှန်အားဖြင့် 0.7 မှ 0.8 ကြား)
    2. ခြေထောက်၏အစိတ်အပိုင်းအမျိုးမျိုးတွင် သွေးပေါင်ချိန်တိုင်း စစ်ဆေးခြင်း
    3. သမားရိုးကျ သွေးကြောဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း
    4. ကွန်ပြူတာသွေးကြောဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း
    5. သံလိုက်ဓာတ်မှန်ဖြင့် သွေးကြောဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း

    သတင်းအချက်အလက် ပိုမိုရယူရန် ဆက်သွယ်ပေးပါ

    နှလုံးဆိုင်ရာစစ်ဆေးခြင်း

    ဒုတိယထပ်၊ R Building၊ ဘန်ကောက်ဆေးရုံကြီး

    နေ့စဉ် မနက် ၇ နာရီ မှ ညနေ ၄ နာရီ