နှလုံးကို ကျယ်စေပြီး သွေးလွှတ်ကြောမကြီး မဖောင်းပါ။

ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နှလုံးရောဂါက မဝေးပါဘူး။ အထူးသဖြင့် aortic aneurysm သို့မဟုတ် aortic aneurysm (Aortic Aneurysm) သည် လက္ခဏာမပြတတ်ပါ။ ထပ်သိရင် အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်တယ်။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ဆေးလိပ်မသောက်ရေးနေ့ (World No Tobacco Day)၊ နှစ်စဉ် မေလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်သည်။ အားလုံးကို ဂရုစိုက်ပြီး ကြံ့ခိုင်စေချင်တယ်။ အထူးသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ အရေးကြီးသော အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများသို့ သွေးပို့ဆောင်သည့် ပိုက်များဖြစ်သည့် ကြီးမားသော သွေးကြောများ ယိုယွင်းပျက်စီးမှုကို ရှောင်ရှားနိုင်ရန် သတိထားရမည်ဖြစ်သည်။

aorta ၏အရေးပါမှု

ကြီးမားသောသွေးလွှတ်ကြော သို့မဟုတ် သွေးလွှတ်ကြောကြီး (Aorta) သည် နှလုံး၊ ဦးနှောက်၊ ကျောရိုး၊ လက်မောင်း၊ ခြေထောက်၊ အသည်း၊ ကျောက်ကပ်၊ အူစသည်တို့အပါအဝင် အရေးကြီးသောအင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများကို ကျွေးမွေးရန်အတွက် ဖိအားမြင့်သွေးများကိုသယ်ဆောင်ပေးသည့် သွေးလွှတ်ကြောတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ သွေးလွှတ်ကြောတွေ မူမမှန်ရင် ကြီးတယ်။ ထို့အပြင် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိ အင်္ဂါများကို ထိခိုက်စေပါသည်။ သွေးနီဥ ပေါက်လာပါက ပြင်းထန်ပြီး သေသည်အထိပင် ဖြစ်နိုင်သည်။

Aortic aneurysm ၏အကြောင်းရင်း

Aortic aneurysm သည် ရင်ဘတ် သို့မဟုတ် ဝမ်းဗိုက်ရှိ သွေးလွှတ်ကြောများ၏ မူမမှန်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ အမျိုးသားများတွင် အမျိုးသမီးများထက် ပိုများသည်။ အပါအဝင် အကြောင်းရင်းများစွာကြောင့် ဖြစ်ပွားနိုင်သည်

1. aorta ၏နံရံများယိုယွင်း ၎င်းသည် aorta ၏နံရံများကို အလွယ်တကူ ယိုယွင်းပျက်စီးစေသော အကြောင်းရင်းများဖြစ်သည့် ကြောင့်ဖြစ်ရခြင်းဖြစ်သည်၊
   • တိုးလာသောအသက်
   • ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း။
   • Aortic aneurysm မိသားစုရာဇဝင်ရှိခြင်း။
   • သွေးတိုး
   • သွေးတွင်းအဆီများခြင်း။
2. Marfan Syndrome ကဲ့သို့သော ပုံမှန်မဟုတ်သော တစ်သျှူးရောဂါများ ၊ တွယ်ဆက်တစ်သျှူးများကို ထိခိုက်စေသော မျိုးရိုးဗီဇချို့ယွင်းခြင်း။ ရောဂါသည် aorta ကိုထိခိုက်ပါက၊ ၎င်းသည်သွေးလွှတ်ကြောကိုဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
3. Aorta ၏နံရံများရောင်ရမ်းခြင်းကိုဖြစ်စေသောရောဂါ။ ရောင်ရမ်းခြင်းကို အမျိုးအစား ၂ မျိုး ခွဲခြားထားပါသည်- Takayasu's, Giant cell arteritis, Polyarteritis nodosa, Behcet's, Cogans' စသည်တို့နှင့် တီဘီရောဂါ၊ ဆစ်ဖလစ်စသည့် ရောဂါပိုးများကြောင့် ဖြစ်သော ရောင်ရမ်းခြင်း
4. ပြင်းထန်သော သက်ရောက်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသော မတော်တဆမှုများကဲ့သို့သော မတော်တဆမှုများ သွေးကြောနံရံများ ပုံမှန်မဟုတ်စွာ ပါးလာပြီး သွေးယိုခြင်း စသည်တို့ကို ဖြစ်စေသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

Aortic aneurysms ရှိသူတွေမှာ ရောဂါလက္ခဏာတွေ ကြိုမပြတတ်ပါဘူး။ Aortic aneurysm ၏ လက္ခဏာများသည် အများအားဖြင့် ရင်ဘတ်နှင့် ဝမ်းဗိုက်တွင် ဖြစ်ပွားသည့် နေရာပေါ်တွင် မူတည်ပါသည်။ အစာပြွန်အပေါ်ဖိအားပေးခြင်း၊ ဝမ်းဗိုက်နာခြင်း၊ လေပြွန်အပေါ်ဖိအားပေးခြင်း၊ အသက်ရှုရခက်ခဲခြင်းစသဖြင့် သွေးကြောများနှင့် အနီးနားရှိအင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများအပေါ် ဖိအားများရှိလာပါမည်။ ဒါပေမယ့် သင့်မှာ ရင်ဘတ်အောင့်တာ၊ ခါးနာတာ၊ မူးဝေတာ၊ သတိလစ်တာ၊ ချောင်းဆိုးတာ စတဲ့ လက္ခဏာတွေ ခံစားရရင် နှလုံးအထူးကု ဆရာဝန်နဲ့ ချက်ချင်း ပြသသင့်ပါတယ်။

စစ်ဆေးရုံဖြင့် တားဆီးနိုင်ပါသည်။

aortic aneurysm ကို ထိရောက်စွာကာကွယ်ပေးသည်။ Aorta ယိုယွင်းလာနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိသူများကို စောစီးစွာ စစ်ဆေးရန် ဆောင်ကြဉ်းပေးကာ အပိုစစ်ဆေးမှုများနှင့်အတူ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုများ ပါဝင်နိုင်သည်။ ရင်ဘတ်တွင်ရှိနေပါက CT စကင်န်ရိုက်ရန် အကြံပြုထားသည်။ဝမ်းဗိုက်တွင်ရှိနေပါက အာထရာဆောင်းစက် (Ultrasound)ဖြင့် စစ်ဆေးရန် အကြံပြုထားသည်။

စစ်ဆေးမှုခံယူသင့်သူများအတွက်

• အသက် 65 နှစ်အထက် အမျိုးသားများသည် ၎င်းတို့၏ တစ်သက်တာတွင် အနည်းဆုံး တစ်ကြိမ် ဆေးလိပ်သောက်ဖူးသော ရာဇဝင်ရှိ၊ မိသားစုရာဇဝင် သို့မဟုတ် သွေးကြောပိတ်ခြင်းကြောင့် သေဆုံးခြင်း၏ တိုက်ရိုက်ဆွေမျိုးရှိသည်။ ချက်ချင်းစစ်ဆေးသင့်တယ်။
• 65 နှစ်ထက်ငယ်သော်လည်း မျိုးရိုးဗီဇ၊ Marfan syndrome ကဲ့သို့သော အခြားအန္တရာယ်အချက်များရှိသည်။ အမြန်စစ်ဆေးသင့်သည်။

နှလုံးမပျော့သွားအောင် ဂရုစိုက်ပါ။

နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများ ပါဝင်သည်။

• ဆိုဒီယမ်များသောအစားအစာများ၊ အလွန်ငန်သော၊ အလွန်ချိုသော၊ ကြော်သောအစားအစာများကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
• ပြေးလွှားခြင်း၊ ရေကူးခြင်းနှင့် ခပ်သွက်သွက် လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့သော အလယ်အလတ်လေ့ကျင့်ခန်းများကို ပုံမှန်ပြုလုပ်ပါ။
• စိတ်ဖိစီးမနေပါနဲ့ ဘဝကို ပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်ပါ။
• ဆေးလိပ်ဖြတ်ပြီး ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ။

aortic aneurysm ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိသောလူများတွင် နှစ်စဉ် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးသင့်တယ်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း မူမမှန်မှုများကို စစ်ဆေးရန်နှင့် အချိန်နှင့်တပြေးညီ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်စေရန်။ သင့်နှလုံးကျန်းမာအောင် ကူညီပေးမယ့် အရေးကြီးတဲ့အရာတွေပါ။ Bangkok Heart Hospital ၏ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာ Atthapoom Susuphaat က “ စိတ်ဖိစီးမှုမရှိဘဲ ပျော်ရွှင်တဲ့ဘဝကို ဖြတ်သန်းပါ၊ လေ့ကျင့်ခန်းမှန်မှန်လုပ်ပါ၊ ဆေးလိပ်မသောက်ဘဲနဲ့ ပျော်ရွှင်စေမယ့် လှုပ်ရှားမှုတွေကို လုပ်ပါ။ သင့်ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ကောင်းမွန်သော အစားအစာများကို ရွေးချယ်စားသုံးပါ။ သွေးပေါင်မတက်စေရန် မင်းရဲ့စိတ်နှလုံးလည်း ရွှင်လန်းနေလိမ့်မယ်။"