နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါသည် သွေးကြောအတွင်း သွေးကြောနံရံများအတွင်း အဆီများသောအင်္ဂလိပ်များ၊ ဖိုက်ဘာရိုစီယမ်နှင့် calculus (Plaque) များစုပုံလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းမှာ သွေးကြောအတွင်း ကိုလက်စထရောနှင့် အမျိုးမျိုးသော အရာဝတ္ထုများ စုဆောင်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သွေးကြောများ ကျဉ်းလာပြီး ပိတ်ဆို့ကာ သွေးစီးဆင်းမှုကို ပိတ်ဆို့စေသည်။ ထို့နောက် လူနာများသည် ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သော နှလုံးဖောက်ခြင်းတို့ကို ခံစားရတတ်သည်။ နှလုံးက သွေးမညှစ်နိုင်ရင် သွေးကြောကျဉ်းရောဂါ၏ လက္ခဏာများ ယင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်မှ သွေးနှင့် အောက်ဆီဂျင်ကို နှလုံးသို့ မပို့နိုင်တော့ပေ။ အထူးသဖြင့် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ချိန် စသည်တို့တွင် နှလုံးပို၍ အလုပ်လုပ်ရသည့်အခါ၊
နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေအချက်များ
- မြင့်မားသောလက်စထရော သွေးတိုး သွေးကြောများ ကျဉ်းလာခြင်း၊ ပိတ်ဆို့ခြင်း သို့မဟုတ် ဖောင်းလာခြင်းတို့ ဖြစ်လာနိုင်ပြီး သွေးကြောများ တင်းမာလာကာ သွေးကြောကျဉ်းရောဂါကို ဖြစ်စေသည်။
- ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် နှလုံးရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ သက်ရောက်စေသည်။ နှလုံးခုန်နှုန်းကို ပိုမြန်စေတယ်။ ၎င်းသည် သွေးခဲခြင်း သို့မဟုတ် သွေးခဲခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေကိုလည်း တိုးစေသည်။
- ဆီးချိုရောဂါသည် နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို နှစ်ဆတိုးစေသည်။
နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ကုသပါ။
နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါအတွက် အရေးကြီးသော စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ နှလုံးသွေးကြောသွင်းခြင်း (Cardiac Catheterization) သည် နှလုံးရောဂါ အမျိုးအစား အမျိုးမျိုးကို ရောဂါရှာဖွေ ကုသရာတွင် အသုံးများသော နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ဆရာဝန်သည် သေးငယ်ပြီး ရွေ့လျားနိုင်သော ပိုက်ခေါင်း (Catheter) ကို ထည့်၍ ပေါင်ခြံ၊ လက်ကောက်ဝတ်၊ လက်မောင်း၊ သို့မဟုတ် လည်ပင်း၊ catheter ကို ညင်သာစွာ ထည့်သွင်းပြီး သွေးလွှတ်ကြောတစ်လျှောက် နှလုံးဆီသို့ ရွှေ့သည်။
သွေးလွှတ်ကြော၏ အဖြစ်အများဆုံးတည်နေရာမှာ femoral artery ၏တည်နေရာသည် femoral artery သည် ကြီးမားသောသွေးလွှတ်ကြောကြီးဖြစ်ပြီး catheter ဖြင့် အလွယ်တကူထည့်သွင်းနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည် ။ လူနာသည် ပေါင်ခြံတွင် အပ်တစ်ချောင်းခန့်ရှိ ဒဏ်ရာတစ်ခု ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းပြီးနောက် လူနာအား လှဲလျောင်းစေပါသည်။ ခြေထောက်ကို ၂ နာရီမှ ၆ နာရီခန့်ကြာအောင် ကွေးမထားပါ။ ထို့ကြောင့် နှလုံးအထူးကုဆရာဝန်များသည် နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို လျှော့ချရန်နှင့် ရောဂါအခြေအနေကောင်းမွန်စေရန်အတွက် အခြားသွေးလွှတ်ကြောတစ်ခုဖြစ်သည့် အချင်းသွေးလွှတ်ကြောကို ရှာဖွေရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ 
လက်ကောက်ဝတ်မှတဆင့် Catheter နည်းပညာ
လက်ကောက်ဝတ်ရှိ သွေးလွှတ်ကြောများမှတဆင့် catheter ထည့်ခြင်းဖြင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း (Transradial Catheterization) သည် အပ်အသစ်ထည့်စရာမလိုဘဲ သွေးကြောများကို ချဲ့ထွင်ခြင်းဖြင့် သွေးကြောကျဉ်းရောဂါကို ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသရာတွင် ကူညီပေးပါသည်။ လက်ကောက်ဝတ်သွေးလွှတ်ကြောမှတဆင့် နှလုံးသွေးကြောသွင်းခြင်းအား ဘယ်ညာလက်ကောက်ဝတ်နှစ်ဖက်စလုံးတွင် ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ သွေးကြောများသည် သေးငယ်သော်လည်း၊ သို့သော်လည်း ကုသရေးကိရိယာများကို သင့်လျော်စေရန် တီထွင်ထုတ်လုပ်ထားပါသည်။ ပေါင်ခြံရှိ သွေးလွှတ်ကြောများကို စစ်ဆေးခြင်းနှင့် အလားတူ ကုသနိုင်သော်လည်း ယခုအချိန်အထိ ပိုမိုရေပန်းစားလာခဲ့သည်။
လုပ်ထုံးလုပ်နည်းပြီးနောက်၊ လူနာသည် ရေချိုးခန်းသို့သွားခြင်း သို့မဟုတ် သူ့ဘာသာသူ စားသောက်ခြင်းကဲ့သို့သော နေ့စဉ်လှုပ်ရှားမှုများကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့်၊ လက်ကောက်ဝတ်မှတဆင့် သွေးကြောများကို သွေးကြောသွင်းခြင်းအား စစ်ဆေးမှုဆရာဝန်အပေါ်တွင် များစွာမူတည်ပါသည်။ ဒီနည်းလမ်းကို ဆရာဝန်က ကျွမ်းကျင်ရမယ်။ အချို့ကိစ္စများတွင် လူနာသည် အဝလွန်နေခြင်း သို့မဟုတ် အနားသတ်သွေးလွှတ်ကြောများ stenosis ရှိနေသည်။ လက်ကောက်ဝတ်မှတဆင့် သွေးကြောများကို သွေးကြောသွင်းခြင်းသည် လူနာအတွက် အကျိုးကျေးဇူးများပါသည်။ သို့သော် အချို့သောအခြေအနေများတွင် လက်ကောက်ဝတ်ရှိ သွေးလွှတ်ကြောများကို သွေးပြန်ကြောထုတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပိတ်ဆို့ထားသော သွေးကြောများကို ခွဲစိတ်ခြင်းကဲ့သို့သော အခြားကုသမှုများတွင် အသုံးပြုရန် ဆန္ဒရှိကြသည်။ ပေါင်ခြံမှတဆင့် သွေးကြောသွင်းခြင်း သည် အကျိုးကျေးဇူးများ ပိုများပါသည်။
လက်ရှိတွင် ဆီးပိုက်များဖြင့် သွေးကြောကျဉ်းရောဂါကို ကုသခြင်းမှာ ကုသခြင်းနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ကိရိယာများ ဆိုင်ရာ တိုးတက်မှု များစွာ ရှိခဲ့ပါသည်။ လက်ကောက်ဝတ်ကနေတစ်ဆင့် နှလုံးရောဂါကို ကုသတဲ့နည်းလမ်းဟာ သွေးကြောကျဉ်းရောဂါရှိတဲ့ လူနာတွေအတွက် ဆေးရုံမှာ ပြန်လည်နာလန်ထချိန်ကို တိုစေမယ့် နောက်ထပ်ကုသမှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် ဆရာဝန်ထံ လာရောက်ပြသသော လူနာများသည် သွေးကြောဆိုင်ရာ သွေးကြောများ ခက်ခဲမှု ဒီဂရီ အမျိုးမျိုး ရှိပေလိမ့်မည်။ဥပမာ အချို့သော လူနာများတွင် သွေးကြောကျဉ်း တစ်ခုတည်းသာ ရှိသော်လည်း ကျဉ်းသွားခြင်း သို့မဟုတ် ကျဉ်းသွားခြင်း အများအပြား ရှိနေပါသည်။ဤနည်းဖြင့် ဆရာဝန်သည် ကောင်းသော ကုသမှု ခံယူရမည့် နည်းလမ်း ဖြစ်ရပါမည်။ သို့မှသာ လူနာများအား ထိရောက်သော ကုသမှုရလဒ်များ ရရှိစေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
လက်ကောက်ဝတ်မှတဆင့် catheter နည်းပညာ၏အားသာချက်များ
- ခြေထောက်ရှိ သွေးလွှတ်ကြောအတွင်းသို့ နှလုံးပိုက်ထည့်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ပြင်းထန်သော နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ဖြစ်ပွားခြင်းကို လျှော့ချပါ။
- ဆေးရုံတက်နေရချိန်ကို လျှော့ချပါ။ လူနာသည် ခွဲစိတ်ပြီးပြီးချင်း လမ်းလျှောက်နိုင်သည်။
- ပေါင်ခြံမှတဆင့် catheter သွင်းခြင်းထက် catheter သွင်းခြင်းမှ ဒေသဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ နည်းပါးပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သွေးကြောများသည် အရေပြားနှင့် ပိုသေးငယ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ သွေးထွက်တာကို ရပ်လိုက်တာ ပိုကောင်းပါတယ်။ ပေါင်ခြံမှာ သွေးထွက်ရင် သွေးတွေ ပေးရမယ်။ သို့မဟုတ် တစ်ခါတစ်ရံတွင် ခွဲစိတ်ပြုပြင်ရန် လိုအပ်သော သွေးလွှတ်ကြောကို ဖြစ်စေသည်။ လူနာသည် ခြေထောက်များကို ကွေးစေသည် သို့မဟုတ် ထကာ ဖြည်းညှင်းစွာ လမ်းလျှောက်စေမည်ဖြစ်သည်။
လူနာတစ်ဦးစီအတွက် သင့်လျော်သော ကုသမှုနည်းလမ်းများ
လူနာတစ်ဦးစီအတွက် မှန်ကန်သောကုသမှုကို ရှာဖွေပါ။ လူနာများကြားတွင် ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ရန် အရေးကြီးသောအချက်ဟု ယူဆပါသည်။ အရေးကြီးသော လုပ်ငန်းစဉ်မှာ သွေးကြောဆိုင်ရာ သွေးလွှတ်ကြောများ အမှတ်ပေးခြင်း (Syntax) ဖြစ်သည်၊
- နံပါတ် 1- ဆေးအဖွဲ့သည် QCA (Quantitative Coronary Analysis) ဟုခေါ်သော အမြင်ဆိုင်ရာ ခန့်မှန်းချက်များကို မသုံးဘဲ ပြတ်သားပြီး တိကျသော ရောဂါရှာဖွေမှု (Precision Medicine) ကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။
- ဒုတိယ၊ ဤကျဉ်းမြောင်းသောအပိုင်းသည် ကုသမှုခံယူရန် လိုအပ်သည်ဖြစ်စေ မလိုအပ်ကြောင်းသိရန် သွေးကြောအတွင်း မျဉ်းကြောင်းတစ်ခုထည့်ခြင်းဖြင့် သွေးကြောဆိုင်ရာသွေးလွှတ်ကြောများ၏ စီးဆင်းမှုအရန်အရံနှုန်း (FFR: Fractional Flow Reserve) ကိုကူညီရန် ကိရိယာကိုအသုံးပြုခြင်း။ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့အား သွေးပေါင်ချိန်၏အစ (အမှတ် (က)) နှင့် အဆုံး (အမှတ်ခ) တွင်ရှိသော သွေးပေါင်ချိန်အချိုးအစားကို သိရှိနိုင်စေကာ သွေးကြောဆိုင်ရာသွေးလွှတ်ကြောများ၏ အရန်သင့်စီးဆင်းမှုနှုန်းသည် လုံလောက်မှု ရှိ၊ ကျဉ်းမြောင်းသော အနေအထားကို ချဲ့ထွင်သင့်သည်ဟု ညွှန်ပြသည်။ နှလုံးကြွက်သားတွေဆီကို သွေးစီးဆင်းမှု 20% တိုးလာမယ် ဒီနည်းလမ်းက မှန်ကန်တဲ့ ကုသမှုကို ရရှိစေမှာပါ။ မကြာမီကာလအတွင်း ဘန်ကောက်နှလုံးဆေးရုံကြီးသည် နံပါတ် ၁ နှင့် နံပါတ် ၂ ရောဂါရှာဖွေရေးနည်းလမ်းများကို (QFR: Quantitative Flow Ratio) ဟုခေါ်သည်။
- တတိယ၊ ဆရာဝန်သည် လူနာ၏သွေးကြောပိတ်ခြင်း၏ လက္ခဏာများ မည်မျှပြင်းထန်သည်ကို ဦးစွာစဉ်းစားရပါမည်။ လူနာတွင် 1 – 2 တင်းကျပ်မှုများရှိပြီး Syntax ရမှတ်နည်းပါက မီးပုံးပျံခွဲစိတ်မှု စတင်အသုံးပြုနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် လူနာတွင် 2 – 3 သွေးကြောပိတ်ခြင်း သို့မဟုတ် Syntax ရမှတ် မြင့်မားခြင်း သို့မဟုတ် stents များအတွင်း ပူဖောင်းများစွာ ထည့်သွင်းရန် လိုအပ်ပါက၊ ၎င်းသည် မသင့်လျော်ပါ။ ဆရာဝန်များသည် ဘက်စုံစည်းကမ်းဆိုင်ရာ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့ဖြစ်သည့် Heart Team သို့ လူနာများကို ရည်ညွှန်းရန် စဉ်းစားနိုင်သည်။ (ဘက်စုံ) လူနာများအတွက် ကောင်းမွန်သင့်လျော်သော ကုသမှုနည်းလမ်းများ ရှာဖွေရန်၊ ဥပမာ သွေးကြောဖြတ်ခြင်း ခွဲစိတ်ခြင်း စသည်တို့ကို ပြုလုပ်ပါ။
Bangkok Heart Hospital သည် နာတာရှည် သွေးကြောကျဉ်းရောဂါရှိသော လူနာများကဲ့သို့ ရှုပ်ထွေးသော နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ ရောဂါများကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရန် ကတိပြုပါသည်။ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်း သွေးကြောနံရံများပေါ်တွင် ကယ်လ်စီယမ်ပမာဏများ၍ သွေးကြောကျဉ်းရောဂါ၊ လမ်းဆုံမှာ သွေးခဲတယ်။ ဒါက ရှုပ်ထွေးတဲ့ ကုသမှုပါ။ ထို့ကြောင့် ကုသမှုရလဒ်သည် အရေးကြီးပါသည်။ ဆရာဝန်များသည် Stent Optimization ဟုခေါ်သော သွေးလွှတ်ကြော၏ ဖြတ်ပိုင်းအရွယ်အစားကို catheter ဖြင့် တိုင်းတာခြင်းဖြင့် Stent Optimization ဟုခေါ်သော နည်းလမ်းကို အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။ stent (Stent) ထည့်သွင်းရန်အတွက် သွေးလွှတ်ကြောကို အပြည့်အဝချဲ့ရန်။ သွေးကြောအတွင်း ရောင်ပြန်ဟပ်လှိုင်းများကို စစ်ဆေးခြင်း။ ပိုမိုတိကျသောရလဒ်များရရှိရန် ကြိမ်နှုန်းမြင့်အလင်းရောင်ဖြင့် စစ်ဆေးရန် catheter ကိုထည့်သွင်းပါ။ American College of Cardiology (ACC) နှင့် Society of Cardiac Angiography and Coronary Intervention (SCAI) စံနှုန်းများအရ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် ကုသမှုလမ်းညွှန်ချက်များကို အသုံးပြု၍ ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း။
