ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပုံရိပ်သည် ယနေ့ခေတ် ဆေးကုသမှု၏ အလွန်အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပုံများသည် ရောဂါရှာဖွေရာတွင် ကူညီပေးနိုင်သည်။ ရောဂါ၏အဆင့်ကိုဆုံးဖြတ်ပါ။ ကုသမှုကို ကောင်းစွာလိုက်နာရန် ကူညီပေးသည်။ နျူကလီးယားဆေးပညာတွင် ကြီးမားသောတိုးတက်မှုကို ရရှိစေသော နည်းပညာသည် PET/CT သို့မဟုတ် Positron Emission Tomography/ Computed Tomography ကို အသုံးပြု၍ ရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်းကို တစ်ခါတစ်ရံ PET ဟု အတိုကောက်ခေါ်သည်။
နူကလီးယား ဆေးဝါး ပုံရိပ်ဖော်ခြင်း သည် ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ရောဂါဗေဒ သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်တွင်း မူမမှန်မှုများကို ခြေရာခံရန် သေးငယ်သော ရေဒီယို ဆေးဝါးများကို ခြေရာခံခြင်း နိယာမကို အသုံးပြုသည်။ PET/CT ကိုအသုံးပြု၍ ရောဂါရှာဖွေရာတွင် တိကျသောလက္ခဏာများရှိသည့် ရေဒီယိုဆေးဝါးများကို အသုံးပြုရန်လိုအပ်သည်- ရေဒီယိုဆေးဝါးများဖြင့် တံဆိပ်ကပ်ထားသော ရေဒီယိုဆေးဝါးများသည် positron များအထိ ယိုယွင်းပျက်စီးသွားကြသည်။ ဤရေဒီယိုဆေးဝါးများကို အများအားဖြင့် cyclotrons ကဲ့သို့သော အမှုန်အမွှားအရှိန်မြှင့်စက်များမှ ထုတ်လုပ်ကြပြီး ယင်းရေဒီယိုဆေးဝါးအများစုသည် သက်တမ်းတစ်ဝက်တိုပါသည်။ အသုံးအများဆုံး ရေဒီယိုဆေးဝါးများမှာ ဖလိုရင်း-၁၈၊ ကာဗွန်-၁၁၊ အောက်ဆီဂျင်-၁၅၊ နှင့် နိုက်ထရိုဂျင်-၁၃။ PET စကင်န်များတွင် အသုံးပြုသည့် ရေဒီယိုဆေးဝါးအမျိုးအစားများစွာရှိသော်လည်း အသုံးအများဆုံး ရေဒီယိုဆေးဝါးမှာ FDG ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ် F-18 fluorodeoxyglucose
PET Scans တွင် အသုံးပြုသော ရေဒီယို ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်ခြင်း အဆင့်များ
PET Scans တွင်အသုံးပြုသော ရေဒီယိုဆေးဝါးထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဓိကအဆင့်သုံးဆင့်ရှိသည်။
- Cyclotron ကို အသုံးပြု၍ ရေဒီယို ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်ခြင်း။
- ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းများကို ဆေးဝါး သို့မဟုတ် ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းများအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခြင်း။
- ရေဒီယိုဆေးဝါးများ၏ အရည်အသွေးစစ်ဆေးခြင်း။
အဆင့် 1- cyclotron ကို အသုံးပြု၍ ရေဒီယို ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်ခြင်း။
နိယာမမှာ ပရိုတွန်အမှုန်များကို မြင့်မားသော စွမ်းအင်သို့ အရှိန်မြှင့်ရန်နှင့် နျူကလီးယား ဓာတ်ပြုသူများနှင့် တုံ့ပြန်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန် စွမ်းအင်မြင့်မားသော ပရိုတွန်များကို ယူဆောင်လာရန် ဖြစ်သည်။ ဖလိုရင်း-၁၈ ထုတ်လုပ်ခြင်းကဲ့သို့သော အလိုရှိသော ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းအဖြစ်သို့ ဓာတ်အမျိုးအစားကို ပြောင်းလဲရန်။ ရေထဲတွင် အောက်ဆီဂျင်-၁၈ နှင့် ဓာတ်ပြုရန် စွမ်းအင်မြင့် ပရိုတွန်များကို ခွင့်ပြုခြင်းဖြင့်၊ ဤရေအမျိုးအစားသည် အောက်ဆီဂျင်-၁၈ ပါ၀င်သော အထူးရေအမျိုးအစားဖြစ်သည်။ ရေမော်လီကျူးထဲမှာ ရေသည် ယေဘူယျအားဖြင့် အောက်ဆီဂျင်-၁၆ မော်လီကျူးများပါရှိသော ရေဖြစ်သည်။ ရေဟူသည် သဘာဝတွင် အမြောက်အမြားရှိသော ရေဖြစ်သည်။ အောက်ဆီဂျင်-၁၈ ရေ ရေသည် သဘာဝတွင် အလွန်သေးငယ်သော ပမာဏဖြင့် တည်ရှိသောကြောင့် ရှာရခက်ပြီး အလွန်စျေးကြီးပါသည်။
စွမ်းအင်မြင့်ပရိုတွန်များသည် အောက်ဆီဂျင်-၁၈ နှင့် တုံ့ပြန်သောအခါ အောက်ဆီဂျင် 18 ကို ပြောင်းလဲပေးပါလိမ့်မယ်။ ဖလိုရင်း-၁၈။ ၎င်းသည် ဘီတာအမှုန်များကို ဆွေးမြေ့ပျက်စီးစေသော ဒြပ်စင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ Fluorine-18 သည် 110 မိနစ်၏တစ်ဝက်သက်တမ်းရှိသည်။ ထို့ကြောင့် 110 မိနစ်တိုင်းတွင် ဖလိုရင်း-၁၈ ပမာဏ၊ တစ်ဝက်လောက် ပျက်သွားလိမ့်မယ်။
အဆင့် 2- ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းများကို ဆေးဝါးများ သို့မဟုတ် ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းများအဖြစ် တံဆိပ်တပ်ခြင်း။
လုံလောက်သော ဖလိုရင်း-၁၈ ပမာဏကို ရရှိပြီးသည်နှင့် ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းများကို ဆေးဝါးထုတ်လုပ်သည့်စက်ကို အသုံးပြု၍ အလိုအလျောက် ဓာတ်ရောင်ခြည်ပေးသည့် ဓာတ်ခွဲခန်းတစ်ခုသို့ ပေးပို့သည်။ အလိုအလျောက် ဓာတ်ရောင်ခြည်ပေးခြင်း၊ ၎င်းသည် မြင့်မားသော ဓာတ်ရောင်ခြည် ပမာဏနှင့် တစ်ဝက်သက်တမ်းတိုသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ရေဒီယို ဆေးဝါးထုတ်လုပ်မှု အများစုကို ဓာတ်ရောင်ခြည် ခံနိုင်သော ကက်ဘိနက်တွင် ထည့်သွင်းထားသည့် Automate Synthesis Module ကို အသုံးပြု၍ ထုတ်လုပ်ပါသည်။ ဓာတ်ရောင်ခြည်သုံး ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်မှုကို ဓာတ်ရောင်ခြည် ဓာတ်ခွဲခန်းတွင် ပြုလုပ်သည်။ ဤအခန်းသည် သန့်ရှင်းသပ်ရပ်သောအခန်းဖြစ်ရန် အထူးဒီဇိုင်းထုတ်ထားသော အခန်းဖြစ်သည်။ ပြီးတော့ ထုတ်လုပ်မှုကို ပိုးသတ်တဲ့နည်းပညာတွေသုံးပြီး ထုတ်လုပ်မှုမှာ အသိပညာနဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ ရေဒီယိုဓာတုဗေဒပညာရှင် ဒါမှမဟုတ် ရေဒီယို ဆေးဝါးပညာရှင်က ဆောင်ရွက်ရမယ်။ Cyclotron မှထုတ်လုပ်သော ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းများကို ဓာတ်ရောင်ခြည်ဓာတ်ခွဲခန်းသို့ ပေးပို့သောအခါ ဝန်ထမ်းများသည် ထုတ်လုပ်မှုအတွက် ယခင်က ပြင်ဆင်ထားသည့် စက်ပစ္စည်းများကို မှာယူမည်ဖြစ်သည်။ ကွန်ပြူတာစနစ်ဖြင့် ထုတ်လုပ်မှုထိန်းချုပ်မှု
ရေဒီယို ဆေးဝါး အမျိုးအစား တစ်ခုစီ ၏ ထုတ်လုပ်မှု သည် အချိန် ပမာဏ ကွဲပြား သည် ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရေဒီယိုဆေးဝါးများသည် သက်တမ်းတစ်ဝက် တိုတောင်းသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်၊ PET/CT ရောဂါရှာဖွေရေး ဝန်ဆောင်မှုကို အသုံးပြုလာကြသည့် လူများ အလိုအလျောက် ထုတ်လုပ်သည့် စက်တွင် ပြင်ဆင်ထားသော ဓာတုပစ္စည်းများနှင့် ဓာတ်ပြုပြီးနောက် ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းများနှင့် ဓာတ်ပြုပြီးနောက် နေ့တိုင်း အသစ်တစ်လုံးကို ထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ရရှိလာသော ရေဒီယိုဆေးဝါးများကို အရည်သွေးနှင့် ပိုးမွှားရေဒီယိုဆေးဝါးများရရှိရန် အမျိုးမျိုးသော ဇကာများဖြင့် စစ်ထုတ်ထားပါသည်။ လူနာများကိုမလျှောက်ထားမီ ရေဒီယိုဆေးဝါးများသည် အချိန်တိုင်းတွင် အရည်အသွေးစစ်ဆေးမှုလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို ဖြတ်သန်းရမည်ဖြစ်သည်။
အဆင့် 3- ရေဒီယိုဆေးဝါးများ၏ အရည်အသွေးကို စစ်ဆေးခြင်း။
ဤသည်မှာ ထုတ်လုပ်ထားသော ရေဒီယိုဆေးဝါးများသည် စံချိန်စံညွှန်းအရည်အသွေးရှိပြီး လူနာများကို ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးမဖြစ်စေကြောင်း သေချာစေရန်ဖြစ်သည်။ ရေဒီယိုဆေးဝါးများ၏ အရည်အသွေးစစ်ဆေးခြင်းကို အမျိုးမျိုးသော ဓာတုဂုဏ်သတ္တိများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန် ထုတ်လုပ်ထားသော ရေဒီယိုဓာတ်ပစ္စည်းနမူနာများကို ရယူခြင်းဖြင့် သန့်စင်ခြင်း၊ ထုတ်လုပ်ထားသော ဓာတ်ရောင်ခြည်သုံး ဆေးဝါးများသည် စံချိန်စံညွှန်း အရည်အသွေး စစ်ဆေးမှုများ အောင်မြင်ပြီးသည်နှင့် ၎င်းတို့ကို လူနာများအတွက် အသုံးပြုနိုင်သည်။
အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရေဒီယိုဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်မှုကို နေ့စဥ်ပြုလုပ်နေပြီး လူနာများသည် ရလဒ်များကို မှန်ကန်စွာဖတ်ရှုနိုင်စေရန်အတွက် စစ်ဆေးမှုအတွက် ကောင်းစွာပြင်ဆင်ထားရန် လိုအပ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် PET/CT ရောဂါရှာဖွေလိုသော လူနာများသည် အနည်းဆုံး ၁ ရက်ကြိုတင် ရက်ချိန်းယူရပါမည်။
Bangkok Cancer Hospital တွင် ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ Wattanosoth သည် အောက်ပါတို့အပါအဝင် PET/CT စစ်ဆေးခြင်းဝန်ဆောင်မှုများကို ပံ့ပိုးပေးရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ။
- FDG သို့မဟုတ် F-18 fluorodeoxyglucose PET/CT စစ်ဆေးမှုများတွင် အသုံးအများဆုံး ရေဒီယိုဆေးဝါးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ FDG PET ကို ကင်ဆာအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရန်၊ ရောဂါ၏အဆင့်ကို ဆုံးဖြတ်ရန်နှင့် ကုသမှုရလဒ်များကို စောင့်ကြည့်ရန် အသုံးပြုသည်။ အစီအစဥ် ကုသရာတွင် အသုံးပြုရန် ပါဝင်သည်။ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းသူများတွင် ဦးနှောက်ချို့ယွင်းမှုများကို စစ်ဆေးရန်လည်း အသုံးပြုသည်။
- FDOPA သို့မဟုတ် F-18 fluorodopa သည် ပါကင်ဆန်ရောဂါ (Parkinson Disease) လူနာများကို ရောဂါရှာဖွေရာတွင် အသုံးပြုသည့် ရေဒီယိုဆေးဝါးတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး လူနာများကို ရောဂါရှာဖွေရာတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ FDOPA ထုတ်လုပ်မှုသည် ခက်ခဲပြီး ရှုပ်ထွေးသော ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထုတ်လုပ်ရန် အချိန်ကြာမြင့်ပြီး ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်မြင့်မားသောကြောင့် FDOPA ဖြင့် PET စမ်းသပ်ခြင်းကို အချို့သောရက်များတွင်သာ ရရှိနိုင်ပါသည်။
- F-18 NaF သည် အရိုးများသို့ ကင်ဆာပျံ့နှံ့မှုကို ကြည့်ရှုရန် PET Bone Scans တွင် အသုံးပြုသည့် ရေဒီယိုဆေးဝါးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။
- PiB သို့မဟုတ် C-11 PiB သို့မဟုတ် Pittsburgh Compound B သည် အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါရှာဖွေရေးတွင် အသုံးပြုသည့် ရေဒီယိုဆေးဝါးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အလွန်တိုတောင်းသော တစ်ဝက်တစ်ပျက်သက်တမ်း မိနစ် 20 သာရှိသော ရေဒီယိုဆေးဝါးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ မိနစ် 20 ပြီးနောက်တိုင်းတွင် PiB ရေဒီယိုဆေးဝါးပမာဏ၊ ထက်ဝက်လျှော့ချသည်။ ထို့ကြောင့် PET/CT ဓာတ်မှန်ရိုက်ဆေး PiB ဖြင့် PET/CT စစ်ဆေးလိုပါက PET/CT ဌာနတွင် စာရင်းသွင်းပြီး အနည်းဆုံး ၁ နာရီ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ရေဒီယို သတ္တိကြွဆေးထုတ်လုပ်ပြီးပါက ဆေးထိုးရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ပါက ထိုးသွင်းနိုင်ပါသည်။ လူနာက ချက်ချင်းဖျားနိုင်တယ်။ အကယ်၍ လူနာသည် နောက်ကျမှရောက်လာပါက၊ ရေဒီယိုဓါတ်ဆေးသည် လုံးဝပျက်စီးသွားနိုင်ပြီး စစ်ဆေးမှုမပြုလုပ်နိုင်ပါ။
- C-11 Acetate သည် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာကို ရှာဖွေရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသော ရေဒီယိုဆေးဝါးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ C-11 PiB ကဲ့သို့ပင်၊ radiopharmaceutical C-11 acetate သည် မိနစ် 20 သာ သက်တမ်းရှိသည်။ C-11 Acetate ဖြင့် PET စစ်ဆေးမှုခံယူလိုသော လူနာများသည် အနည်းဆုံး 1 ကြိမ် PET/CT ဌာနတွင် စာရင်းသွင်းပြီး ပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ တစ်နာရီကြို။
အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ယနေ့ခေတ် ဆေးပညာသည် အရှိန်အဟုန်နှင့် ရပ်တန့်မနေဘဲ တိုးတက်နေပါသည်။ ဘန်ကောက်ကင်ဆာဆေးရုံ Wattanosoth သည် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများနှင့် ကိုက်ညီပြီး အမြဲတမ်း ခေတ်မီသော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများကို ဖော်ဆောင်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များအား ကဏ္ဍတိုင်းတွင် ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ။
အချက်အလက်- ဒေါက်တာ Ananya Rueangma (HOD) Oncology Imaging & Nuclear Medicine

