ช็อกโกแลตซีสต์ สาวโสดปวดประจำเดือนต้องระวัง

ปวดจนสุดทน ประจำเดือนมาทีไร หลีกเลี่ยงไม่ได้ ปวดมาก ยิ่งถ้าเป็นสาวโสด ยังไม่แต่งงาน โอกาสที่ปวดประจำเดือนหรือปวดบริเวณท้องน้อยมีมากกว่าผู้หญิงที่มีลูกแล้วหรือเคยผ่านการคลอดบุตรมาแล้ว ความเจ็บปวดนี้มาจากเลือดประจำเดือนของผู้หญิง หากปวดมาก อาจปัสสาวะเป็นเลือด หรือเจ็บปวดเวลามีเพศสัมพันธ์ เกิดจากภาวะเลือดประจำเดือนที่จะไหลออกมา แต่มีบางส่วนที่เลือดไหลย้อนกลับไปในช่องท้อง เป็นภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เพราะเลือดไหลกลับมาตกค้างอยู่บริเวณรังไข่ ท่อรังไข่ ท่อไต อุ้งเชิงกราน ลำไส้ใหญ่ นาน ๆ เข้า ก็กลายเป็นเหตุให้เกิดจุด ๆ เป็นสีน้ำตาล 

ทำไมถึงปวดประจำเดือน

เลือดประจำเดือนที่ตกค้างเป็นต้นเหตุให้ปวด บางคนปวดมาก บางคนปวดน้อย เพราะมีเส้นประสาทใกล้เคียง ทำให้ปวดมากขึ้น ตัวเซลล์ที่แตกสลาย ทำให้เกิดการอักเสบ นาน ๆ ไป เกิดพังผืดมาติดกันทั้งรังไข่ มดลูก ลำไส้ เชื่อมติดกัน อาการนี้เกิดขึ้นได้ถึง 10% ของผู้หญิง แนวโน้มจะมีมากขึ้นหากมีประจำเดือนอายุ 15 ปี แต่งงานอายุ 19 ปี โอกาสปวดก็น้อย แต่ปัจจุบันผู้หญิงเรียนหนังสือมากขึ้น แต่งงานช้ามาก โอกาสที่จะเกิดจึงมีมาก เพราะเลือดตกค้างอยู่ที่อุ้งเชิงกรานมากขึ้น จะเริ่มปวดประมาณอายุ 18 – 19 ปี 

ช็อกโกแลตซีสต์เป็นอย่างไร

เมื่อแพทย์ส่องกล้องตรวจภายในดูแล้ว พบจุด ๆ ที่ผนังโพรงมดลูก มีสีน้ำตาล เป็นจุด ๆ เรียกกันง่ายๆ ว่า “ช็อกโกแลตซีสต์” เป็นต้นเหตุสำคัญให้ผู้หญิงปวดประจำเดือน มีลูกยาก หรือแท้งง่าย เจ็บปวดเวลามีเพศสัมพันธ์ หรืออาจจะพัฒนาเป็นโรคอื่น ๆ ของผู้หญิงต่อไป

เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิดที่คืออะไร

เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิดที่บริเวณรังไข่เป็นที่ที่พบช็อกโกแลตซีสต์มาก เกิดการปวดท้องประจำเดือนอย่างรุนแรง ประจำเดือนมามาก และมีบุตรยาก พบในสตรีวัยเจริญพันธุ์ 

อาการเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิดที่คืออะไร

ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่เกิดจากพังผืดในอุ้งเชิงกรานยึด ทำให้เจ็บปวดเวลามีประจำเดือน ถ้าโรคกระจายไปกระเพาะปัสสาวะหรือลำไส้ใหญ่จะมีอาการถ่ายปัสสาวะหรืออุจจาระปนเลือด บางรายอาจมีอาการของลำไส้แปรปรวนได้ คุณผู้หญิงจำนวนมากที่เป็นโรคนี้จะมีภาวะมีบุตรยากด้วย

การรักษาโดยผ่าตัดส่องกล้องขั้นสูง (MIS) คืออะไร

การผ่าตัดในปัจจุบันนิยมใช้การผ่าตัดส่องกล้องขั้นสูง (MIS – Advanced Minimal Invasive Surgery)  บางคนชั่วโมงเดียวก็ขับรถกลับบ้านได้ แต่บางกรณีอาจจะขอให้พักที่โรงพยาบาลสัก 1 คืนเพื่อดูอาการอื่นที่อาจแทรกซ้อน แต่น้อยมากที่ต้องให้พักค้างดูอาการ เพราะปัจจุบันการผ่าตัดรักษาโรคนี้สามารถใช้การผ่าตัดผ่านกล้องได้ทั้งหมด

การผ่าตัดส่องกล้องขั้นสูง (MIS) ดีอย่างไร

ข้อดีของการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเล็ก (MIS – Minimally Invasive Surgery) คือ

• มีแผลไม่เกิน 1 เซนติเมตร
• เจ็บปวดน้อยมากระหว่างและหลังการผ่าตัด
• นอนโรงพยาบาลสั้น
• ฟื้นตัวไปทำงานได้เร็ว

ปัจจุบันโรงพยาบาลกรุงเทพใช้การผ่าตัดผ่านกล้องแผลเล็ก (MIS – Minimally Invasive Surgery) ซึ่งกล้องชนิดนี้ช่วยให้เห็นภาพเสมือนจริง ทำการรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากพบช็อกโกแลตซีสต์ อย่ากลัวหรือตกใจ เพราะไม่ใช่โรคร้ายแรง แม้จะยังไม่มีวิธีป้องกันโรคนี้ แต่การมาตรวจภายในทุกปีช่วยให้รู้และรักษาได้ทันท่วงที