เส้นเลือดจอประสาทตาอุดตัน

เส้นเลือดจอประสาทตาอุดตัน (Retinal Veins Occlusion) คือ ภาวะที่เส้นเลือดที่เข้ามาเลี้ยงประสาทตาที่เป็นส่วนสำคัญของการมองเห็นเกิดการอุดตันขึ้น โรคของเส้นเลือดในจอประสาทตาที่พบได้ค่อนข้างบ่อย มักพบในผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวอยู่เดิม เช่น โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง หรือโรคเลือดหนืดผิดปกติ

ภาพถ่ายจอประสาทตาของคนปกติ

ภาพถ่ายจอประสาทตาของคนไข้ ที่มีภาวะเส้นเลือดอุดตันในตา

สาเหตุ

เกิดจากการแข็งตัวของเลือดที่ผิดปกติ จากไขมัน แคลเซียม ลอยมาอุดตันในเส้นเลือดที่มาเลี้ยงจอประสาทตา ทำให้การไหลเวียนของเลือดทำงานไม่สะดวก จนก่อให้เกิดความเสียหายต่อดวงตา ส่งผลให้ดวงตาสูญเสียการทำงานไปในที่สุด

ปัจจัยเสี่ยง

• อายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป
• ความดันโลหิตสูง
• เบาหวาน
• โรคเส้นเลือดหัวใจ
• โรคที่มีความผิดปรกติในการแข็งตัวของเลือด
• เส้นเลือดอักเสบ
• โรคต้อหิน

อาการที่พบ

ผู้ป่วยมักมาพบแพทย์ด้วยอาการตามัวลงข้างเดียวอย่างฉับพลันรุนแรง การมองเห็นมืดไปบางส่วนหรือมัวเฉพาะตรงกลาง โรคนี้เมื่อเกิดขึ้นแล้วการดำเนินโรคค่อนข้างเร็ว ความรุนแรงของอาการมัวจะขึ้นอยู่กับว่าเส้นเลือดมีอาการอุดตันมากน้อยแค่ไหน และเกิดกับเส้นเลือดหลักหรือไม่ ถ้าเกิดกับเส้นเลือดหลักก็จะมัวทั้งตาและในกรณีที่เกิดกับเส้นเลือดรองก็อาจจะมองเห็นมัวบางส่วนของภาพเท่านั้น

การตรวจเพิ่มเติมและวิธีการรักษา

ในกรณีที่ตรวจพบหรือสงสัย จะมีการส่งตรวจเพิ่มเติมด้วยกล้องตรวจแยกชั้นจอประสาทตาและขั้วประสาทตา (OCT scan) และในบางรายอาจมีการพิจารณาให้ทำการฉีดสีเพื่อการตรวจวินิจฉัยโรคทางจอประสาทตา (FFA Angiography) เพื่อประเมิณเพิ่มเติมว่ามีการอุดตันของเส้นเลือดและมีการตายของเนื้อประสาทตามากน้อยเพียงใน

วิธีการรักษาที่ได้ผลดีที่สุดของโรคเส้นเลือดในตาอุดตันในปัจจุบันจะใช้วิธี ฉีดยาเข้าน้ำวุ้นตา (Intravitreal Injection) เป็นการรักษาหลัก เนื่องจากผลการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูง สามารถป้องกันการตายเพิ่มของเซลล์ประสาทตา ได้ผลการมองเห็นที่ดีขึ้นได้เร็ว มีผู้ป่วยหลายคนสามารถกลับมามองเห็นได้ปกติ แต่อาจจะต้องมาฉีดประจำเพื่อคงการมองเห็นไว้ ในผู้ป่วยบางรายอาจมีการพิจารณาทำเลเซอร์จอประสาทตาร่วมด้วย

วิธีป้องกัน
เนื่องจากโรคนี้เป็นโรคกลุ่มเดียวกับโรคเส้นเลือดในสมองหรือเส้นเลือดหัวใจตีบ แต่เกิดที่ดวงตา เพราะเส้นเลือดที่มาเลี้ยงลูกตามีขนาดเล็กกว่า ดังนั้นแนวทางการป้องกันจะคล้ายคลึงกัน คือ ป้องกันไม่ให้เกิดโรคเบาหวาน ความดัน ไขมันสูง ซึ่งทำได้โดยดูแลระดับไขมันในเลือด จากการรับประทานอาหารที่ดี เลี่ยงการทานอาหารมัน ๆ อาหารรสจัด เช่น หวานจัด เค็มจัด ควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี

เส้นเลือดตาอุดตัน ยิ่งมารักษาเร็วเท่าไร การมองเห็นยิ่งกลับมาใกล้เคียงเดิมเท่านั้น

โดย
นพ. กัปตัน วิริยะลัพภะ
ไบรท์วิว เซ็นเตอร์ (ศูนย์จอประสาทตาและรักษาสายตายาวตามอายุ)