CEM သည် ဆန့်ကျင်ဘက်ပစ္စည်း ထိုးသွင်းခြင်းနှင့်အတူ ရင်သားဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းအား မက်မ်မိုဂရမ်ဖြင့် စစ်ဆေးသည်။

ရင်သားကင်ဆာသည် ထိုင်းနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အမျိုးသမီးများတွင် အဖြစ်အများဆုံး နံပါတ် (၁) ကင်ဆာဖြစ်သည်။ သတိပေးချက်မရှိဘဲ မကြာခဏရောက်လာသောကြောင့် အမျိုးသမီးများအတွက် အသံတိတ်အန္တရာယ်ဟု ယူဆပါသည်။ ရင်သားကင်ဆာ (Ultrasound) ကို ပုံရိပ်ဖော်ရန် ကြိမ်နှုန်းမြင့် အသံလှိုင်းများအသုံးပြု၍ ရင်သားကင်ဆာကို ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (Digital Mammography) ဖြင့် ရင်သားစစ်ဆေးခြင်းမှာ ရင်သားကင်ဆာ၏ အဓိက ဓါတ်မှန်ဆိုင်ရာ ရောဂါရှာဖွေခြင်း ဖြစ်သည်။ ဒါပေမယ့် အခုခေတ်မှာ နည်းပညာတွေက ပိုအဆင့်မြင့်လာပါတယ်။ လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်းစက် (MRI Breast) နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ပစ္စည်းများကို ထိုးသွင်းခြင်းဖြင့် ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (CEM) ကဲ့သို့သော ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော ရောဂါရှာဖွေမှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေရန် ရင်သားစစ်ဆေးခြင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို ထပ်မံရယူနိုင်ပါသည်။ 

CEM mammography ဆိုတာဘာလဲ ။

Contrast Enhanced Mammography (CEM) ကို United States Food and Drug Administration (Food and Drug Administration Approval) မှ 2011 ခုနှစ်မှ စတင်၍ စစ်ဆေးခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါ ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် ပိုမိုတွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုလာကြသည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အလတ်စားတစ်ခုကို ထိုးသွင်းခြင်းဆိုင်ရာ နိယာမကို အသုံးပြုခြင်း (Iodinated Contrast Media) နှင့် ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း (Digital Mammography) မှ ဓာတ်မှန်များကို အသုံးပြု၍ စွမ်းအင်တန်ဖိုးနှစ်ခု (Dual Energies) ၏ သီးခြားနည်းပညာကို အသုံးပြု၍ ဓါတ်ပုံအား စွမ်းအင်တန်ဖိုး ( နှစ်ခုလုံးမှ) ရယူခြင်း၊ စွမ်းအင်နိမ့်၊ စွမ်းအင်မြင့်) ၎င်းသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော သွေးကြောများ သို့မဟုတ် ရင်သားကင်ဆာရှိနေသည့်နေရာကို ညွှန်ပြသော ရင်သားတစ်ရှူးတွင် ရေဒီယိုဓာတ်လွန်ကဲသည့် ဒဏ်ရာများကို မြင်နိုင်စေသည့် ပြန်လည်ပေါင်းစပ်ထားသော ပုံ များအဖြစ် ဖန်တီးရန် စီမံထားသည်။ မူအရ၊ ၎င်းသည် သံလိုက်ပဲ့တင်ရိုက်ခတ်မှုပုံရိပ် (Breast MRI) ဖြင့် ရင်သားစစ်ဆေးမှုနှင့် ဆင်တူပြီး ယေဘူယျ မက်မိုဂရမ်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပိုမိုတိကျပါသည်။ အထူးသဖြင့် သိပ်သည်းတဲ့ ရင်သားတစ်သျှူး ဝေဒနာရှင်တွေမှာ။ 

CEM ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း အတွက် ညွှန်ပြချက်များ

1. ရောဂါလက္ခဏာမပြသော အမျိုးသမီးများတွင် ရင်သားကင်ဆာ ထပ်မံစစ်ဆေးခြင်း။ ဒါပေမယ့် ရင်သားကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်မားခြင်း (Screening for High Risk) လိုမျိုး 
   • မိခင်နှင့် တူညီသောမိခင်မှ မွေးချင်းများကဲ့သို့ ရင်သား သို့မဟုတ် သားအိမ်ကင်ဆာရှိနေသည့် တိုက်ရိုက်ဆွေမျိုးရှိခြင်း။ 
   • ရင်သားကင်ဆာအတွက် ရှာဖွေတွေ့ရှိထားသော မျိုးဗီဇများ (BRCA1, BRCA2) 
   • အသက် 10 နှစ်မှ 30 နှစ်အထိ ရင်ဘတ်နေရာကို ဓါတ်ရောင်ခြည်ဖြင့် ကုသခြင်း မှတ်တမ်းရှိရမည်။ 
2. ယခင် mammogram မှ ရင်သားသိပ်သည်းသော ရင်သားတစ်သျှူး ရာဇဝင်ရှိသော အမျိုးသမီးများအတွက် ထပ်လောင်းစစ်ဆေးမှု။ (ရင်သားသိပ်သည်းသော အမျိုးသမီးများအတွက် ဖြည့်စွက်စစ်ဆေးမှု) 
3. ရောဂါအမည်တပ်ခြင်း။ 
   • ရင်သားကင်ဆာလူနာများအတွက် ခွဲစိတ်မှုမပြုလုပ်မီ ကုသမှုအစီအစဥ်ကို အကဲဖြတ်ပါ (Pre – Surgical Staging of Known Breast Cancer)
   • mammography နှင့် ultrasound ဖြင့် ရင်သားစစ်ဆေးခြင်း သည် ဒဏ်ရာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မခွဲခြားနိုင်သော ကိစ္စများတွင် ရင်သားရောဂါရှာဖွေရာတွင် တိကျမှုကို တိုးစေသည်။ ရှုပ်ထွေးမှုများရှိခြင်း သို့မဟုတ် စမ်းသပ်မှုရလဒ်များသည် လူနာတွင်ရှိသော မူမမှန်မှုများကို ရှင်းပြခြင်းမရှိပါ။ (ရောဂါရှာဖွေရေးလုပ်ဆောင်မှုတွင် ခိုင်လုံသောတွေ့ရှိချက်များ) 
4. ဓာတုကုထုံးဖြင့် ကုသသော ရင်သားကင်ဆာလူနာများတွင် ကုသမှုရလဒ်များကို လိုက်နာခြင်း (ဓာတုကုထုံးမှ အကျိတ်တုံ့ပြန်မှုကို အကဲဖြတ်ခြင်း) 
5. ရင်သားဓာတ်မှန်စက်အောက်ရှိ ရေဒီယို-အမှော်ရောင်တစ်သျှူးများ မူမမှန်တွေ့ရှိနိုင်သော တစ်ရှူးများ၏ အသားစယူစစ်ဆေးခြင်းကို လမ်းညွှန်ရာတွင် ကူညီပေးပါသည် ။

CEM mammography ၏အားသာချက်များ

• ရင်သားကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရာတွင် တိကျမှုနှင့် ရှင်းလင်းမှုကို တိုးမြင့်စေသည်။ 
• ရင်သားကင်ဆာလူနာများတွင် ခွဲစိတ်မှုအကြိုအစီအစဉ်ကို အကဲဖြတ်ခြင်း။ ထပ်ခါတလဲလဲ ခွဲစိတ်မှုနှုန်းကို လျှော့ချပါ။
• မလိုအပ်ဘဲ ရင်သားထိုးဖောက်မှုနှုန်းကို လျှော့ချပါ။
• အချိန်ကုန်သက်သာပြီး အလားတူတိကျမှုရှိသော MRI စက်ကိုအသုံးပြုထားသော ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်းထက် စျေးသက်သာပါသည်။
• MRI ဖြင့် မစစ်ဆေးနိုင်သော လူနာများတွင် အစားထိုး အသုံးပြုနိုင်သည်။ 

CEM mammography ၏ကန့်သတ်ချက်များ

• စစ်ဆေးမှုတွင် အသုံးပြုသော ဓာတ်ရောင်ခြည်ပမာဏသည် သာမန် မက်မိုဂရမ်ထက် ပိုများသည်။ ဒါပေမယ့် စံတန်ဖိုးထက် မပိုပါဘူး။ 
• အချို့သောလူနာများသည် radiopaque contrast material နှင့် ဓါတ်မတည့်မှုဖြစ်နိုင်သည်။   
• ကျောက်ကပ်ရောဂါရှိသူများအတွက် အသက် 60 ကျော် သက်ကြီးရွယ်အိုများ သို့မဟုတ် ဆီးချိုရောဂါနှင့် သွေးတိုးကဲ့သို့သော နာတာရှည်ရောဂါများ ခံစားနေရသည်။ စမ်းသပ်မှုမပြုလုပ်မီ ၃ လအတွင်း ကျောက်ကပ် လုပ်ဆောင်ချက်အတွက် သွေးတန်ဖိုးများကို စစ်ဆေးရန် အကြံပြုထားသည်။
• ဆီလီကွန်ဖြင့် ရင်သားကို မြှင့်တင်ထားသော လူနာများကို မထောက်ခံပါ။
• ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများကို စမ်းသပ်ရန် အကြံပြုထားခြင်းမရှိပါ။ ဆရာဝန်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကလွဲရင်ပေါ့။
• နို့တိုက်နေသော လူနာများသည် ဆရာဝန်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်း စမ်းသပ်နိုင်ပြီး စမ်းသပ်ပြီးနောက် ၁၂ နာရီမှ ၂၄ နာရီအတွင်း မိခင်နို့တိုက်ကျွေးနိုင်သည်။

CEM စာမေးပွဲအတွက် ဆန့်ကျင်ဘက်မီဒီယာကို မလက်ခံမီ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ပါ ။

• ကျန်းမာရေးမှတ်တမ်း အပါအဝင် သတင်းပို့ ပါ။
  • မွေးရာပါရောဂါများ အထူးသဖြင့် ပန်းနာရင်ကျပ် ၊ ဓာတ်မတည့်မှု ၊ hyperthyroidism နှင့် ကျောက်ကပ်ရောဂါ
  • ဆီးချိုရောဂါကို ကုသရန် လက်ရှိအသုံးပြုနေသော ဆေးများ အထူးသဖြင့် Metformin ၊
  • ဆေးဝါးနှင့် အစားအစာ ဓာတ်မတည့်မှု သို့သော်လည်း၊ ပင်လယ်စာနှင့် ဓာတ်မတည့်ခြင်းများသည် ရေဒီယိုဓာတ်ပါသော ဆန့်ကျင်ဘက်မီဒီယာနှင့် ထိတွေ့မှုကို တားမြစ်ခြင်းဟု မယူဆပါ။  
  • ရေဒီယိုသတ္တိကြွပစ္စည်းများနှင့် ထိတွေ့ခြင်း။
  • ယခင်စမ်းသပ်မှုများမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ 
• အပျော့စားအစာများ၊ ဟင်းချိုများနှင့် စမ်းသပ်မှုမပြုလုပ်မီနှင့် ရေသောက်ရန် အကြံပြုထားသည်။
• lotion ၊ loose powder ၊ perfume ၊ deodorant spray ကို ရင်သား နှင့် ချိုင်းကြား နေရာကို မလိမ်းပါနှင့် ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထွက်ပေါ်လာသောပုံတွင် ရုပ်ပုံ၏အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကို ထိခိုက်စေသည့် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ ပါဝင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ 
• အရင်က ဓါတ်မှန်ရိုက်ဖူးရင် ပြောင်းလဲမှုများကို မြင်တွေ့နိုင်ရန် မူရင်း ဓါတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၏ ရလဒ်များကို နှိုင်းယှဉ်ရပါမည်။
• ရင်သားတွင် ပုံမှန်မဟုတ်သော လက္ခဏာများရှိနေပါက စစ်ဆေးမှုပြုလုပ်သော ဝန်ထမ်းများနှင့် ဓာတ်မှန်ရိုက်ဆရာဝန်ထံ အကြောင်းကြားသင့်ပါသည်။  

ဆန့်ကျင်ဘက်ပစ္စည်းကို CEM ထိုး နေစဉ် အပြုအမူ

• တာဝန်ခံသူနာပြုသည် အလိုအလျောက်စက် (Injector) မှတဆင့် လူနာထဲသို့ ဆန့်ကျင်ဘက်ပစ္စည်းကို မထိုးသွင်းမီ လက် သို့မဟုတ် လက်တွင် သွေးကြောများကို ဖွင့်ပေးသည်။
• radiopaque ဆန့်ကျင်ဘက်ပစ္စည်းကို သွေးကြောထဲသို့ လက်ခံရရှိနေစဉ် လူနာများသည် မသက်မသာဖြစ်ခြင်း၊ ရင်ပူခြင်း သို့မဟုတ် ပျို့အန်ခြင်းတို့ကို ခံစားရနိုင်သည်။ ၎င်းသည် ယာယီဖြစ်ပြီး မိနစ်အနည်းငယ်အတွင်း သူ့ဘာသာသူ ပျောက်သွားသည်။
• လူနာသည် ဆန့်ကျင်ဘက်ထိုးဆေးကို လက်ခံရရှိပြီး ၂ မိနစ်အတွင်း။ ဓာတ်ရောင်ခြည်ပညာရှင်သည် ရင်သားနှစ်ဖက်လုံးကို အနက်ပြန်ဆိုရန် ရင်သားနှစ်ဖက်လုံး၏ပုံများရရှိရန် ဓာတ်ရောင်ခြည်ပညာရှင်သည် မက်မ်မိုဂရမ်ကို Dual Energies နည်းပညာကို အသုံးပြု၍ နေရာချထားမည်ဖြစ်သည်။ 

CEM စစ်ဆေး ပြီးနောက်ဂရုစိုက်ပါ။

• ဓာတ်မှန်ဗေဒပညာရှင်သည် သံသယဖြစ်ဖွယ်အချက်များ တွေ့ရှိပါက၊ အပိုဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် အာထရာဆောင်းရိုက်ခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ မူမမှန်မှုများတွေ့ရှိပါက အသားစဥ်စစ်ဆေးခြင်းအပါအဝင်၊
• စာမေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ် ပြီးပါက စာမေးပွဲ ရလဒ်ကို လက်ခံရယူပါ။ သူနာပြုသည် အခြေအနေကို စစ်ဆေးရန်အတွက် သွေးလွှတ်ကြောကိုဖွင့်ထားပေးသည့် catheter ကို ဖယ်ရှားပြီး လူနာကို အိမ်မပို့မီ ဒဏ်ရာကို ၀တ်ဆင်ပေးမည်ဖြစ်သည်။

radiopaque contrast agents များနှင့် မတည့်သော တုံ့ပြန်မှုများကို စောင့်ကြည့်ပါ။

သင့်တွင် radiopaque contrast material နှင့် ဓာတ်မတည့်သည့် လက္ခဏာများ ရှိပါက၊ လူနာ၏ အခြေအနေကို အချိန်မီ အကဲဖြတ်ရန် တာဝန်ခံ သူနာပြု သို့မဟုတ် ဆရာဝန်ထံ ချက်ချင်းအကြောင်းကြားသင့်ပါသည်။

• ရုတ်တရက်မတည့်တုံ့ပြန်မှု လက်ရှိတွင်၊ ရေဒီယိုသတ္တိကြွဆန့်ကျင်ဘက်အမှုန်အမွှားများနှင့် ဓါတ်မတည့်မှုများသည် ရှားပါးပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် ၁ နာရီအတွင်း ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်၊ ဥပမာ- ခန္ဓာကိုယ်တွင် အဖုအပိမ့်များ ၊ ယားယံသောအရေပြား ၊ မျက်လုံးယားယံခြင်း ၊ နှာရည်ယိုခြင်း စသည်တို့ဖြစ်သည်။
• ပြင်းထန်သောမတည့်တုံ့ပြန်မှု အလွန်ရှားပါသည်၊ မျက်နှာ သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ် ရောင်ရမ်းခြင်း ၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း ၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း ၊ မောပန်းလာခြင်း ၊ သွေးပေါင်ကျခြင်းစသည့် 0.04 ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှားပါးသည်။ သို့မဟုတ် မူးလဲသွားသည်။  စသည်တို့

ရင်သားစစ်ဆေးခြင်းကို အထူးပြုသော ဆေးရုံ

Bangkok Cancer Hospital Wattanosoth တွင် အထူးပြုဆရာဝန်များနှင့် ခေတ်မီစက်ကိရိယာများဖြင့် ရင်သားစင်တာတစ်ခုရှိသည်။ အတွေ့အကြုံများစွာရှိသော interdisciplinary team တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိရောက်သော ရင်သားစစ်ဆေးမှုကို ပြုလုပ်ရန် အသင့်ဖြစ်နေပါပြီ။ စာမေးပွဲရလဒ်ကို ယုံကြည်ပါ။ အနီးကပ်ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးသည်။ ရင်သားကင်ဆာကြောင့် စောစောသိလေ ပျောက်ကင်းနိုင်ခြေ ပိုများလေဖြစ်သည်။ အနာဂတ်တွင် ပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပါ။ 

ရင်သားစစ်ဆေးခြင်းကို အထူးပြုသော ဆရာဝန်

ဒေါက်တာ Kwansakul, M.D. Bunsaraksaphon ဓာတ်ရောင်ခြည် အထူးကု၊ ရင်သားရောဂါရှာဖွေရေး ကျွမ်းကျင်သူ၊ ရင်သားစင်တာ၊ ဘန်ကောက်ကင်ဆာဆေးရုံ၊ Wattanosoth

သင်ကိုယ်တိုင် ရက်ချိန်းယူရန် ဤနေရာကိုနှိပ်ပါ ။

ရင်သားစစ်ဆေးမှု အထုပ်

ရင်သားစစ်ဆေးမှုအထုပ် ဈေးနှုန်း 5500 ဘတ် မှ စတင်ပါသည်။

ဤနေရာကိုကလစ်နှိပ်ပါ