ต้นตอของเสียงแหบ

เมื่อไรที่เสียงแหบ (Hoarseness) ไม่เพียงแต่ระดับสูงต่ำของเสียงเปลี่ยน หรือคุณภาพของเสียงเปลี่ยนไป แต่ยังเป็นสัญญาณบอกถึงความผิดปกติของเส้นเสียงในกล่องเสียงที่ควรต้องดูแลรักษาอย่างเร่งด่วน ก่อนที่จะกลายเป็นอาการเรื้อรังและภาวะแทรกซ้อนที่ส่งผลกระทบกับร่างกายในระยะยาว 

วิธีการเปล่งเสียง

ก่อนจะรู้ว่าเสียงแหบเกิดจากสาเหตุใด การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกลไกการเปล่งเสียงคือพื้นฐานสำคัญ การเปล่งเสียงเกิดจากอากาศจากปอดไหลผ่านหลอดลมขึ้นมาที่กล่องเสียง ทำให้เกิดการสั่นสะเทือนของเยื่อบุภายในกล่องเสียงร่วมกับการขยับของเส้นเสียง ทำให้เกิดเสียง เมื่อเสียงผ่านมายังคอหอยจะเกิดการสั่นสะเทือนของเนื้อเยื่อบริเวณคอหอย โคนลิ้น จากนั้นลิ้น ฟัน ริมฝีปากจะเกิดการขยับเกิดเป็นคำพูดขึ้นมาตามที่ต้องการ

หน้าที่ของกล่องเสียง

• เป็นทางผ่านของลมหายใจ ทั้งลมหายใจเข้าและออก
• เปล่งเสียง กล่องเสียงช่วยในการสื่อสารและออกเสียงพูด 
• ป้องกันการสำลักอาหารในขณะกลืน ทำให้หลอดลมและปอดไม่เสี่ยงต่อการติดเชื้อจากอาหารที่อาจตกลงไปในทางเดินหายใจ
• ช่วยในการไอเมื่อมีสิ่งแปลกปลอม เชื้อโรค หรือเสมหะหลุดเข้าไปในทางเดินหายใจ ซึ่งกล่องเสียงเป็นกลไกหนึ่งที่ช่วยทำให้เกิดการไอ เพราะฉะนั้นเมื่อกล่องเสียงทำงานผิดปกติจะส่งผลเสียอีกมากมายตามมา

เสียงแหบเกิดจาก

• การติดเชื้อ ได้แก่ เชื้อหวัด เชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรียที่กล่องเสียง
• การอักเสบบวมช้ำของเส้นเสียง จากการตะโกน ตะเบ็ง ตะคอก เค้นเสียง ฯลฯ 
• อุบัติเหตุกระทบกระเทือนกล่องเสียง เช่น ทำร้ายร่างกายด้วยการบีบคอ, อุบัติเหตุทางรถยนต์ที่คอไปกระแทกกับพวงมาลัยหรือกระเด็นออกไปนอกรถ, การใส่ท่อช่วยหายใจขณะดมยาสลบ ฯลฯ
• เนื้องอกที่เส้นเสียงและกล่องเสียง
• มะเร็งกล่องเสียง 
• โรคของกล้ามเนื้อและระบบประสาทบางอย่าง เช่น พาร์กินสัน เป็นต้น 
• สูดสารพิษต่าง ๆ ที่เข้าไประคายเคืองกล่องเสียง 
• โรคอื่น ๆ ที่มีผลกับเสียง เช่น กรดไหลย้อนจากกระเพาะขึ้นมาที่คอไประคายเคืองกล่องเสียง ภูมิแพ้ ไอเรื้อรัง 

​

อาการแบบนี้ต้องพบแพทย์

• เสียงแหบติดต่อกันมากกว่า 1 สัปดาห์ ดูแลตัวเองแล้วก็ยังไม่หาย
• เสียงแหบแบบเป็น ๆ หาย ๆ
• เสียงแหบมากขึ้นเรื่อย ๆ เกิน 7 วัน จนแทบไม่มีเสียง และสื่อสารไม่ได้
• เสียงแหบและมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น เสียงแหบเรื้อรัง ไอเป็นเลือด สำลัก กลืนลำบาก ต่อมน้ำเหลืองที่คอโต หายใจติดขัด
• เสียงแหบในคนที่ดื่มสุราเป็นประจำ
• เสียงแหบและหอบในคนที่สูบบุหรี่

การรักษาเสียงแหบ

การรักษาเส้นเสียงประกอบไปด้วย

• การใช้ยา 
• การดื่มน้ำมาก ๆ 
• พักการใช้เสียง พูดน้อย ๆ เบา ๆ ไม่พูดนาน
• งดดื่มแอลกอฮอล์ งดสูบบุหรี่ 

การปฏิบัติตัวตามที่กล่าวมาข้างต้นควรทำต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์ หากยังใช้เสียงมากในขณะที่เส้นเสียงมีปัญหา จะทำให้บวมและอักเสบมากยิ่งขึ้น คุณภาพของเสียงแย่ลง และเมื่อได้รับการรักษาจะหายช้ากว่าที่ควรหรืออาจหายไม่สนิท และอาจมีโรคแทรกเกิดขึ้นได้ เช่น เนื้องอกเส้นเสียง เป็นต้น

ดูแลเส้นเสียงให้แข็งแรง

• พักผ่อนให้เพียงพอ ประมาณ 6 – 8 ชั่วโมงต่อคืน
• ดื่มน้ำ 8 แก้วต่อวัน (ประมาณ 2 ลิตร) เพื่อไม่ให้ร่างกายขาดน้ำ ควรเป็นน้ำเปล่าที่อุณหภูมิห้อง
• งดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและแอลกอฮอล์
• งดสูบบุหรี่
• เลี่ยงมลภาวะในอากาศ เช่น ฝุ่น ควัน สารพิษต่าง ๆ
• ไม่คลุกคลีกับผู้ป่วยที่กำลังเป็นโรคทางเดินหายใจติดเชื้อ
• ฝึกการออกเสียงพูดหรือร้องเพลงที่ถูกวิธี ไม่ตะเบ็งเสียง หากฝึกเป็นประจำช่วยให้กล้ามเนื้อเส้นเสียงแข็งแรง 
• เมื่อไม่สบายควรรีบรักษาอย่างถูกต้อง ไม่ปล่อยให้หายเอง เพราะถ้าหวัดหายช้า เสียงจะยิ่งแหบง่ายขึ้น
• ไม่ใช้เสียงมากขณะที่เสียงกำลังแหบหรือทางเดินหายใจมีการอักเสบและติดเชื้อหรือมีภาวะกล่องเสียงอักเสบ

การรักษาอาการเสียงแหบขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรคเป็นสำคัญ ซึ่งควรเข้ารับการตรวจกับแพทย์ผู้ชำนาญการเพื่อจะได้ทราบสาเหตุและทำการรักษาอย่างถูกวิธีโดยเร็ว เพราะหากปล่อยทิ้งไว้ นอกจากส่งผลให้เสียกับบุคลิกภาพ ยังอาจเรื้อรังจนรุนแรงมากกว่าที่คิด